فرمت فایلWORD

تعداد صفحه:39

بخش هایی از مقاله:

مقدمه آجر یكی از مصالح ساختمانی است كه با خلق و خوی بشر بسیار سازگار بوده و در هر دورانی از تاریخ به نوعی مورد استفاده واقع شده است. از ابتدا كه بشر زندگی غار نشینی را پشت سر گذاشته و فكر تهیه سر پناهی در مغز او ایجاد شد تا خود را از گزند عوامل جوی مانند باد و باران و سرما و گرما و هجوم جانوران درنده و گزنده محفوظ نگه دارد و همچنین با گذشت زمان و آغاز برتری جویی‌های قبیله ای، بشر به فكر استفاده از مصالحی افتاد كه هم از لحاظ حجم كوچك و قابل حمل باشند و در ثانی از لحاظ شكل طوری باشند كه بتوان با روی هم قرار دادنشان مسكنی به شكل مطلوب از لحاظ هندسی و امن ساخت. در ابتدا سنگهای كوچك را مورد استفاده قرار داد و بعد از آن به فكر تهیه آجر افتاد و با آن توانست سر پناه مناسب خود را بسازد و در ادوار بعدی نیز از آن برای ساختن قلعه و كشیدن دیوارهای آجری بلند به دور شهرها،ساخت پل و بالاخره ساختن قصرهای پرشكوه استفاده كرد. تاریخچه آجر آجر از قدیمی ترین مصالح ساختمانی است که قدمت آن بنا به عقیده برخی از باستان شناسان به ده هزار سال پیش می‌رسد.در ایران بقایای کوره‌های سفال پزی و آجر پزی در شوش و سیلک کاشان که تاریخ آنها به هزاره چهارم پیش از میلاد می‌رسد پیدا شده است. همچنین نشانه هایی از تولید و مصرف آجر در هندوستان به دست آمده که حاکی از سابقه شش هزار ساله آجر در آن کشور است واژه آجر بابلی و نام خشت هایی بوده که بر روی آنها منشورها قوانین و نظایر آنها را می‌نوشتند گمان می‌رود نخستین بار از پخته شدن خاک دیواره ها و کف اجاق ها به پختن آجر پی برده‌اند. کوره‌های آجر پزی ابتدایی بی گمان از مکان هایی تشکیل می‌شده که در آن لایه‌های هیزم و خشت متناوبا روی هم چیده می‌شده است. فن استفاده از آجر ازآسیای غربی به سوی غرب مصر و سپس به روم و به سمت شرق هندوستان و چین رفته است در سده چهارم اروپایی ها شروع به استفاده از آجر کردند، ولی پس از مدتی از رونق افتاده و رواج مجدد از سده 12 میلادی بوده که ابتدا از ایتالیا شروع شد. در ایران باستان ساختمان‌های بزرگ و زیبایی بنا شده اند که پاره ای از آنها هنوز پا بر جا هستند نظیر طاق کسری در غرب ایران قدیم، آرامگاه شاه اسماعیل سامانی در گنبد کاووس و مسجد اصفهان را که با آجر ساخته اند. همچنین پلها و سد‌های قدیمی مانند پل دختر، سد کبار در قم از جمله بناهای قدیمی می‌باشند. در ایران هر جا سنگ کم بوده و خاک خوب هم در دسترس بوده است آجر پزی و مصرف آجر معمول شده است. اندازه آجر ایلامی حدود 10×38×38 سانیتی متر بوده پختن و مصرف آجر در زمان ساسانیان گسترش یافته و در ساختمان‌های بزرگ مانند آتشکده ها به کار رفته است. اندازه آجر این دوره حدود 44×44×7تا 8 بوده است و بعد‌های آن 20×20×3 تا4 سانتی متر کاهش یافت. در فرش کردن کف ساختمان از آجر بزرگتری به نام ختائی به ابعاد 5×25×25 سانتی متر و یا بزرگتر از آن به نام نظامی در ابعاد 40×4×5 سانتی متر استفاده می‌شده است از انواع دیگر آجر در گذشته آجر قزاقی می‌باشد که پیش از جنگ جهانی اول روسها آن را تولید می‌کردند که ابعاد آن 5×10×20 بوده است. تعریف آجر آجر نوعی سنگ مصنوعی است که از پختن خشت خام و دگرگونی آن بر اثر گرما به دست می‌آید. خاک آجر مخلوطی است از خاک رس، ماسه فلدسپات، سنگ آهک سولفات ها، سولفورها، فسفات ها، کانی‌های آهن، منگنز، منیزیم، سدیم، پتاسیم مواد آلی و... مراحل ساخت آجر کندن واستخراج مواد خام آماده سازی مواد اولیه قالب گیری خشک کردن تخلیه و انبار کردن محصول ویژگی‌های آجر آجر خوب باید در برخورد با آجر دیگر صدای زنگ بدهد. صدای زنگ نشانه‌ي، سلامت، توپری و مقاومت و کمی میزان جذب آب آن است. آجر خوب باید در آتش سوزی مقاومت کند و خمیری و آب نشود. رنگ آجر خوب باید یکنواخت باشد و همچنین باید یکنواخت و سطح آن بدون حفره باشد. سختی آجر باید به اندازه ای باشد که با ناخن خط نیفتد. استاندارد آجر در ایران بنابر آخرین استاندارد ایران به شماره 7 در مورد آجرهای رسی، آجرها به دو گروه دستی و ماشینی تقسیم بندی می‌شوند آجر‌های دستی خود به دو نوع فشاری و قزاقی سفید و آجر ماشینی نیز به توپر و سوراخ دار گروه بندی شده اند. میزان جذب آب مطابق استاندارد ایران در آجرهای دستی حداکثر20% در آجر‌های ماشینی 16% و حداقل برای هر دو نوع آجر 8% تعیین شده است. آجرهاي مصرفي درنما بايد داراي مشخصات زير باشند: ـ معايب ظاهري: آجرنما بايد عاري از معايب ظاهري مانند ترك خوردگي، شوره‌زدگي آلوئك و نظاير آن باشد. ـ ابعاد واندازه‌ها: طول و عرض وضخامت آجرهاي مختلف بايدمطابق جدول شماره يك باشد.بايد در نظر داشت كه رواداري ياد شده در مورد آجرنما درهنگام اجرا توسط ماشين مخصوص ساييده و يكنواخت ميشود. لبه‌هاي آجر: خط فصل مشترك سطوح آجرها بايد مستقيم و زواياي تلاقي آنها قائمه و سطوحشان صاف باشد. ـ درآجرهاي سوراخ دار: سوراخ ها بايد عمود بر سطح بزرگ آجر و به طور يكنواخت در سطح آن توزيع شده باشند و جمع مساحت آنها بايد 24 تا 40 درصد سطح آجرها باشد. بعد سوراخ‌هاي مربع وقطر سوراخ‌هاي دايره اي بايد حداكثر به 26 ميليمتر محدود شود و درضخامت ديواره بين سوراخ و لبه آجر بيش از 15 ميليمتر و فاصله بين دو سوراخ بيش از 10 ميليمتر باشد. ـ وزن مخصوص: هر دونوع آجر ماشيني و دستي نبايد از 7/1 و وزن مخصوص فضايي آنها از 3/1 گرم بر سانتي متر مكعب كمتر شود. ـ مقاومت دربرابر بخبندان: آجرهاي مصرفي درنما بايد در برابر يخبندان پايدار باشند و درآزمايش يخ زدگي دچارخرابي ظاهر مانند ورقه ورقه شدن، ترك خوردن و خوردگي نشوند. ـ ضريب جذب آب: درصد وزني جذب آب در آزمايش 24 ساعته در مورد آجرهاي ماشيني نبايد از 16 ودرمورد آجرهاي دستي از 20 بيشتر شود و درهر دونوع آجر از 8 كمتر باشد. ـ قطعات نازك آجري (آجر دو غابي) مورد مصرف درنماسازي به ابعاد 20* (40 يا 30) *200 ميليمتر باقطعات موزائيكي نازك آجري نمابه ضخامت 20 يا 30 ميليمتر با نقش چند آجربند كشي شده (آجر موزائيكي) ساخته مي‌شوند حداقل بايد داراي مشخصات آجرهاي ماشيني با مقاومت متوسط مندرج در استاندارد شماره 7 ايران باشند. ـ ترك درسطح آجر: وجود يك ترك عميق درسطح متوسط آجر حداكثر تاعمق 40 ميليمتر در آجر پشت كار بالا اشكال ميباشد ولي به طور كلي درصد آجرهاي ترك دار نبايد بيشتر از 25 باشد. پيچيدگي،انحنا و فرورفتگي: پيچيدگي درامتداد سطح بزرگ آجر حداكثر 4 ميليمتر و درامتداد سطح متوسط آجر تا 5 ميليمتر مجاز است. آجر نبايد انحنا وفرورفتگي بيش از 5 ميليمتر داشته باشد و اين مقدار درصورتي قابل قبول است كه ميزان آن از 20% كل آجرها افزايش پيدا نكند.