فرمت:doc

تعداد صفحه:6

بخش هایی از مقاله:

پته دوزي ميراث به جا مانده از كرمان /اقتصادي وابسته به ميراث ملي
كرمان، اين خطه خشك و گرم، اما كهنسال و پهناور، كه در طول تاريخ دراز و پرحادثه خود سمبل و مظهر مقاومت در برابر تهاجم شناخته شده و از حمله مغول ها و تيموريان گرفته تا تهاجم آغامحمدخان قاجار لطماتي سنگين ديده، يكي از قديمي ترين كانون هاي مدنيت به شمار مي آيد كه كشف دست ساخته هاي متنوع سنگي، سفالي و فلزي بازمانده از هزاره پنجم پيش از ميلاد مسيح در تپه ها و دشت هاي آن همچنين به دست آمدن آثار گوناگون هنري و صنعتي در تپه يحيي، تل ابليس، آقوس شهداد، ويرانه هاي شهر دقيانوس جيرفت و.. .گواه ظهور اولين تجليات زندگي اجتماعي در اين پهنه از زمين است و بقاياي آبادي ها و قلعه هاي كوچك و بزرگ در حاشيه روستاها و شهرهاي آن استان نشان مي دهد اين منطقه كه در الواح سومري با عنوان ماگان مورد اشاره قرار گرفته، از قديم الايام كشاورزي، صنعت و هنر پيشرفته اي داشته و با ديگر جوامع و تمدن ها از جمله تمدن هاي بين النهرين، ماوراءالنهر و دره سند رابطه داشته و جزو سرزمين هاي با اهميتي بوده كه قرار داشتن بنادر، جزاير و سواحل جنوب شرقي در نزديكي آن بر اهميتش مي افزوده است .
كرمان، به موازات تمام ويژگي هاي ديگرش كه آن را از بقيه نقاط ايران متمايز مي كند و باعث شده تا شخصيتي چون شاه نعمت الله ولي آن را «دل عالم» بنامد و به كرماني بودن خود فخر بفروشد، اين امتياز را هم دارد كه مردم سخت كوش و صبور آن، از هزاران سال پيش، به موازات ساير فعاليت هاي اقتصادي و اجتماعي، به تهيه و توليد انواع فرآورده هاي صنايع دستي نيز اشتغال داشته اند و هر چند توانسته اند در زمينه قالي بافي ، شال بافي و ترمه بافي شهرتي جهاني كسب كنند، بنابراين پته هاي كرماني، كه سرپنجه هاي هنرمند زنان و دختران خانه دار نقش سرو شكسته (بوته جقه) را بر آن مي زنند و از قرن ها پيش تا كنون، در برابر تندباد هيچ حادثه اي سر خم نكرده و استوار ايستاده نيز، ارزش هاي هنري و كاربردي متعددي دارد كه آسان نمي توان از آن گذشت .
اين هنر كه ريشه در تاريخ و گذشته فرهنگي كرمان دارد و هم اينك توليدش در كرمان، سيرجان، رفسنجان و برخي از ديگر نقاط استان كرمان رايج است، همانند ساير رشته هاي صنايع دستي سابقه توليد مشخصي ندارد و به صراحت و دقت نمي توان گفت از چه هنگام در منطقه شروع شده . به همين دليل، هر يك از دست اندركاران پيدايي آن را به يكي از افسانه هاي بومي مرتبط مي كنند. متاسفانه به دليل آسيب پذيري منسوجات در برابر عوامل جوي، در موزه هاي داخلي و خارجي نيز نمونه هايي تاريخي از پته، كه بتواند راهگشايي به كشف سابقه اين هنر- صنعت باشد، وجود ندارد و قديمي ترين قطعه پته اي كه هم اكنون يافت مي شود روپوش مقبره شاه نعمت الله ولي در ماهان است كه 355 سانتي متر طول و 210 سانتي متر عرض دارد و سال 1285 قمري، به واسطه دو سال كار مداوم 16 زن پته دوز كرماني دوخته شده است .
پته چيست؟
پته دوزي كه مشابه آن در هيچ يك از مناطق ديگر كشور به چشم نمي خورد، نوعي از رودوزي هاي ايراني است كه طي آن تمام سطح پارچه به وسيله بخيه هاي نخي رنگين پوشيده مي شود و دست اندركاران توليدش زنان و دختران خانه داري هستند كه در ايام فراغت از امور خانه داري، با كمك سوزن، نقوشي ذهني را كه ملهم از پندارها و بينش هاي شخصي شان است، بر زمينه پارچه پشمي ضخيمي به نام عريض مي نشانند .