فایلword

تعداد صفحه:39

 

 

بخش هایی از مقاله:

 

تحقيقات فضائي بعنوان شاخه اي ازعلم وتكنولوژي طي 25سال اخير كه ازپرتاب

نخستين ماهواره به فضا مي گذرد پيشرفتها و تحولات شگرفي داشته است. درمسير

اين توسعه وتحول، بسياري از شاخه هاي علم نظير فيزيك نجومي، سياره شناسي،

فيزيك پلاسما يا علم مواد آنچنان گستردگي يافته اند كه بسياري ازدانشها واطلاعات

حاصله از آنها در30سال قبل غيرقابل دسترسي و حتي دوراز قدرت درك ذهن انسان

تصورمي شد. اكنون تحقيقات فضائي بمثابه ابزاري جهت حل مسائل ومشكلات انسان برروي زمين، مورد توجه شديددانشمندان ومحققين قرارگرفته وهرروزكشفيات جديدي

قدرت انسان رادرتسلط وكنترل بيشتر برطبيعت افزون مي كند. تكنولوژي ماهواره اي بعنوان شاخه اي مهم درتحقيقات فضائي اكنون جايگاهي بس عظيم درزمينه هاي مختلف ارتباطي،زمين شناسي، هواشناسي،نظامي وغيره داردكه ازاين ميان ماهواره هاي تأمين كننده ارتباطات راه دورتأمين تأثيربسزايي درابعاداقتصادي،فرهنگي واجتماعي بشرداشته است. ماهواره ها بخش مهمي از زندگي مدرن امروزبه شمار مي روند. ماهرروزازآنهااستفاده مي كنيم بدون انكه به ارزش آن پي ببريم. پيش بيني وضعيت جوي فردا، اخبارحوادث كه هرلحظه دراقصي نقاط جهان روي مي دهند، تلفن هاي راه دوروسيستم ارتباطي ازطريق اينترنت كامپيوترارسال مي شوند.

 

 

 

 

(1)

 

 

ماهواره چيست؟:

 

ماهواره شيئي است كه پيرامون چيز ديگري مي چرخديا گردش مي كند. مثلا ماه قمر

(=ماهواره) طبيعي كرة زمين محسوب مي شوداما وقتي مادربارة ماهواره ها صحبت

مي كنيم معمولا منظورمان اشياء مصنوعي ودست سازانسان است كه به فضا پرتاب

مي شوند ودرمدارزمين به گردش درمي آيندهرماهواره دراعماق فضاي ساكت وتاريك

ودرفاصله اي كيلومترها دورتراززمين، بالاي سرمان مي چرخد. اما خود ماهواره به دور

ازاين سكوت حاكم درفضا ست. زيرا هرثانيه هزاران علائم راد يوئي را اززمين دريافت مي كند ويا هزاران علائم راد يوئي را درهرثانيه به زمين ارسال مي كند.

كاربردهاي ماهواره ها چيست؟:

 

ماهواره ها سه كاربرد عمده دارند: (1)ارتباطات يادريا فت وارسال علائم تلويزيوني ومخابراتي،(2)جمع آوري داده ها جهت تحقيقات علمي وپيمايش زمين براي برنامه هاي زيست محيطي وكشاورزي و(3)كاركرد تجسسي كه ازاين طريق مي توانند اقدامات نظامي طرف مقابل مثل ساخت سلاح هسته اي راشناسايي كنند.اين ماهواره هامي توانندعلاوه برسيگنالهاي حرارتي، وجود هرگونه موادشيميايي فرعي راكه درنتيجة فرآوري پلوتنيوم ايجاد مي شوند رديابي كنند. برخي ازانواع خاص اين ماهواره ها قادرخواهند بود حتي امواج الكترومغناطيسي منتشرشده ازشتاب دهنده هاي جداسازايزوتوپ رانيزكشف و ثبت كنند.ازماهواره هاي ارتباطي درنيروهاي مسلح،تماسهاي دريايي، تله تايپ،ارتباطات

(2)

تلفني(ونيزمتن نگار، نمابرد)وانتقال سيگنالهاي راديويي وتلويزيوني درقلمرو هاي محلي، منطقه اي وبين المللي استفاده مي شود. كاربردديگرماهواره هادرحوزة جمع آوري اطلاعات مربوط به جوزمين، آب وهوا، پوشش زمين وتغييرات اقيانوسها را به صورت ماهانه، روزانه وحتي ساعت به ساعت جمع آوري وثبت كنند. دانشمندان سراسر جهان بادريافت اين اطلاعات ازماهواره هاوبررسي تصاويربد ست آمده تغييرات مهم و اساسي زمين راموردبررسي قرارمي دهند. ماهواره هادرحال حاضريك ابزارباارزش براي

مديريت منابع زمين هستند. داده هاي ماهواره اي دربرزيل براي كنترل پاكسازي جنگل، درهندوستان براي بررسي جنگلهاي گرمسيري ودرچين ومكزيك براي كنترل فعاليتهاي جغرافيايي مورداستفاده قرارمي گيرند. اين داده هاونقشه هاوآمارهاي حاصل ازآنهابه تصميمات وبرنامه هايي منجرمي شوندكه براي كنترل محصولات كشاورزي، استفاده از زمين، ارزيابي محل پروژه ها، مديريت جنگل، هيدرولوژي،اكتشافات نفتي ومعدني ومسائل ديگر ضرورت دارند.

امورصنايع وبازرگاني بين المللي بااستفادة ازشبكة ارتبا طي ماهواره اي درهرثانيه ميليونها فقره اطلاعات رابين هم ردوبدل مي كنند. ماهواره هاي جاسوسي قادرند از

پايگاه هاي نظامي،‌ نقل وانتقال لشگرها وپايگاه هاي موشكي مستقل دراقصي نقاط كرة

زمين عكس برداري كنند. ماهواره هاي مهندسي نقشة خشكي راترسيم مي كنند وكاربري هاي آن توسط كشاورزان، جنگلبانان، معدنچيان ومهند سين سازمان بررسي مي شود.

ماهواره هاي جهت باب به كاشفين، دريانوردان، خلبانان ومسافرين دريافتن مسيرشان كمك مي كنند. وهرروزهزاران نفربااستفاده ازد يش هاي ماهواره برنامه هاي تلويزيوني

ماهواره اي رادرخانه هايشان تماشا مي كنند. تجارت جهاني ماهواره اي روزبه روزابعاد

وسيعتري مي يابد ودرآينده ماهواره ها نقش مهمي رادرزندگي بشرايفاخواهندكرد.

 

تاريخچة مختصري ازماهواره ها:

 

عصرماهواره هادرچهارم اكتبرسال1957ميلادي شروع شد، زماني كه اتحاد جماهير

شوروي سابق اسپوتنيك رابه فضافرستاد. اسپوتنيك1ظاهري شبيه يك گوي فلزي داشت كه قطرش 58سانتيمترووزنش84 كيلوگرم بود. واين ماهواره درارتفاع بين220

الي1000كيلومتري زمين قرارداشت ومدت زمان يك دورگردش كامل آن به دور زمين 90

دقيقه طول مي كشيد. اين ماهواره حامل يك فرستندة راديوئي كوچك ويك ترمومتربراي

اندازه گيري دماي فضا بود. شايدامروزه چنين ماهواره اي ابتدايي وساده به نظربيايد،

اما آن زمان جهانيان به محض اطلاع يافتن ازوجودآن شگفت زده شدند. اسپوتنيك1علائم

راديوئي به زمين ارسال مي كرد،حداكثرطول پيام 4دقيقه وظرفيت سفينه، يك كانال صدا يا60 كلمه دردقيقه براي تله تايپ بود. گيرنده-فرستندة SCORE يك كارمهندسي سريع، ارزان وشگفتي آوربود.گيرندة آن يك دستگاه صدازن جيfm بااندكي دستكاري وفرستندة آن يك فرستندة دستي بايك تقويت كننده جهت افزايش توان تا8 وات بود. فركانسهاي ارسال ودريافت به ترتيب 150و132مگاهرتزبودند وسفينة راهنما پيگردي را در108 مگاهرتز حمل مي كرد. ولي بعداز90روزدرجوزمين سقوط كرد وهمانند يك شهاب ثاقب سوخت ونابود شد.

 

 

(4)

ماهواره هاي نخستين:

 

1958: د رژا نوية اين سال كشورايالات متحده نخستين ماهوارة خودبه نام اكسپلورر

را به فضا پرتاب كرد. اين ماهواره حامل تجهيزات علمي مختلف بود وا طلاعاتي را در

ارتباط باپرتوهاوتابش هاي موجوددرفضا به زمين ارسال كرد. ماهواره هاي نخستين

عمد تأ كاربري هاي تحقيقات علمي داشتند تا انسان ازشرايط فضا آگاه شود وبه كمك آنها ستارگان وكهكشانها را مورد مطالعه قرارد هد. پروژة ديگري بنام score(آزمايش رله مدارا رتباط سيگنالي) درهيجد هم دسامبرهمين سال پرتاب شدكه اين ماهواره اولين ماهوارة مخابراتي بودكه اطلاعات ارسالي راروي نوارمغنا طيسي ضبط ميكرد.

دراين سال مجمع عمومي سازمان ملل متحد تشكيل وكميته اي دردوقسمت فني وحقوقي

براي استفاده ازفضا درجهت هدفهاي صلح آميزبوجود آورد.

1959: دراين سال اتحادية بين المللي ارتباطات راه دور كه درسال 1865بوجودآمده بود

فركانسهايي را به مخابرات فضائي اختصاص داد. همچنين دراين سال ماهواره هاي متعددي ازقبيل لونيك (1)،(2)،(3) وديسكا ور(1)،(2)،(5)و(6) ونيز ماهواره هاي ديگري باابعاد ووزنهاي مختلف وبا مشخصات مداري خاص خود پرتاب گرديد.

1960: كشورهاي آمريكا وشوروي بطورمشترك پروژة اكو(ECHO) رابه انجام رساندند

ودرتاريخ12اوت اكويك(ECHO 1) راباوزن 5/75 كيلوگرم پرتاب كردند. كشورانگلستان

درشبكة ايستگاه زميني اين پروژه شركت داشت. دردسامبر همين سال يونسكوتشكيل

جلسه دادواستفاده ازماهواره هارابراي برنامه هاي آموزشي مطرح وبه تصويب رساند.

(5)

1961: دراول دسامبراين سال اسپوتنيك(7)با وزن6483 كيلوگرم پرتاب شد. ازماهواره هاي ديگري كه درطي اين سال به فضا فرستاده شداسپوتنيك(8)،(9)و(10) بودكه توسط

شوروي پرتاب گرديد. اسپوتنيك(9)و(10) هركدام يك سگ را حمل مي كردندوبا موفقيت

به زمين برگشتند.

1962:TELSTAR(يك)ماهوارة مخابراتي فعالي بودكه توسط يك شركت تلفني وتلگرافي

آمريكابراي آزمايشات ارتباطات ماكروويودرفضاومطالعة تشعشعات برروي نيمه هادي ها وهمچنين انتقال برنامه هاي تلويزيوني بين ايستگاه آندور(ANDOVER)درآمريكا و ايستگاه ديگري درفرانسه بكاررفت .طي اين سال يكسري فعاليتها توسط ناساي آمريكا وكشوركانادا انجام گرفت.