فرمت:doc

تعداد صفحه:56

بخش هایی از مقاله:

منظومه شمسي :

درباره چگونگي بوجود آمده سياره‌ها نظريه‌هاي گوناگوني وجود دارد بعضي از دانشمندان عقيده دارند كه همه سياره‌هاي منظومه شمسي بين 5 تا 6 هزار ميليون سال پيش پديد آمده‌اند در آن زمان خورشيد هنوز ستاره جواني بود يعني مدت زيادي از پديد آمدن خود خورشيد نمي‌گذشت.

خورشيد به هنگام حركت در فضا از ميان ابرهاي بسيار بزرگي از گاز و غبار عبور كرد. نيروي جاذبه خورشيد قسمتي از اين گازها و ذره‌هاي غبار را به سوي خود كشيد به اين ترتيب دايره‌اي از ذرات كوچك و گاز در اطراف خورشيد جمع شد. اين دايره به دور خورشيد مي‌چرخيد كم كم ذره‌ها يكديگر را جذب كردند و به هم پيوستند از اين پيوستن، توده‌هاي كوچكي از غبار و گاز پديد آمد. اين توده‌ها، كه هم چنان گرد خورشيد مي‌چرخيدند هنوز بسيار كوچك بودند، اما رفته رفته بزرگتر مي‌شدند. هر چه اين توده‌ها بزرگتر مي‌گشتند، نيروي جاذبه آنها هم بيشتر مي‌شد و گرد و غبار بيشتري را به سوي خود مي‌كشيد.

پس از گذشت چند هزار سال، 9 سياره بزرگ و چندين سياره كوچك به وجود آمد كه همه به دور خورشيد مي‌چرخيدند به اين ترتيب، منظومه شمسي پديد آمد[1].

نام تمام سيارات منظومه شمسي به جز يكي، از اسامي خدايان و الهه‌هاي افسانه‌هاي روم و يونان گرفته شده است براي مثال نام بزرگترين سياره، ژوپيتر (مشتري) ، نام يوناني خداي خدايان است. استثناي اين نامها نام سياره ما زمين است. علت آن نيز اين است كه در قديم مي‌پنداشتند كه تمامي سيارات همانند خدايان در بهشت قرار دارند و زمين زير آنها است[2].

زهره با تمام سياره‌هاي ديگر تفاوت دارد. دور تا دور «زهره» نوعي جو وجود دارد. اين جو پر است از ابرهاي فشرده آنچه ما با تلسكوپ مي‌بينيم، همين ابرها هستند. در حقيقت سطح واقعي كره زهره را اصلاً نمي‌توان ديد. پوشش ابر مانندي كه دور زهره را گرفته هر چه بيشتر نور خورشيد را منعكس مي‌كند براي همين است كه زهره درخشانترين سياره به نظر مي‌رسد.

اگر پس از غروب خورشيد به مغرب آسمان نگاه كنيد، ستاره درخشاني را مي‌بينيد. آنچه مي‌بينيد به راستي ستاره نيست و از خود نور ندارد اين همان سياره زهره است كه نور خورشيد را به سوي زمين باز مي‌تاباند. پيش از طلوع خورشيد هم مي‌توان زهره را در طرف شرق آسمان ديد. به همين دليل آن را ستاره صبح هم ناميده‌اند.

فشار جو و دما در كره زهره آنقدر زياد است كه اگر انساني پا به آنجا مي‌گذاشت، در دم خرد مي‌شد و مي‌سوخت[3].

ستاره صبحگاهي ـ ستاره شامگاهي :

زهره پرنورترين سياره در ميان ستارگان و سيارات آسمان است. فقط خورشيد و ماه از آن پر نورترند. بر خلاف بسياري از سيارات، زهره در آسمان هرگز از خورشيد فاصله چنداني نمي‌گيرد، و از اين رو فقط پيش از طلوع يا پس از غروب آفتاب ديده مي‌شود. هنگامي كه در شرق خورشيد قرار مي‌گيرد، همچون جواهر در آسمان شامگاهي مي‌درخشد و به ستاره شامگاهي موسوم است. هنگامي كه در غرب خورشيد است، پيش از سپيده‌دم مي‌درخشد و ستاره صبحگاهي ناميده مي‌شود.

در دوران كهن ستاره صبحگاهي و ستاره شامگاهي را دو ستاره متفاوت مي‌پنداشتند، حتي آنها را به نامهاي متفاوتي موسوم كردند، پيش از آنكه توجه كنند كه اين دو «ستاره» هيچ گاه در يك زمان در آسمان ديده نمي‌شوند[4]. امروزه ما مي‌دانيم كه آنها يك سياره هستند نه دو سياره.

اين جرم آسماني به سبب درخشش دلپذيرش به نام ونوس، الهه زيباي عشق موسوم شد.

مطالعه زهره :

بابلي‌ها در گذشته متوجه حركت زهره در آسمان شده بودند و به حركت ساير سيارات در آسمان نيز متوجه داشتند. اين توجه سبب پيشرفت علم ستاره‌شناسي و رياضيات شد. بطلميوس، ستاره شناس يوناني، محل زهره و ساير سيارات را در تمام اوقات مشخص كرد. تنها خطاي اولين بود كه زمين را مركز منظومه شمسي قرار داد و معتقد بود كه خورشيد و سيارات ديگر به گرد زمين مي‌گردند.

گاليلئو گاليله، ستاره شناسي ايتاليايي، نخستين كسي بود كه براي اجسام در آسمان از تلسكوپ استفاده كرد. در سال 1610، زهره را مورد مطالعه قرار داد و متوجه شد كه اين سياره، مانند قمر زمين، داراي هاله است: گاه به صورت قرص كامل است، زماني نيمي از آن روشن است و زماني ديگر به صورت هلال ديده مي‌شود. بر اساس نظريه قديمي كه همه چيز به گرد زمين مي‌گردد، لازم بود كه زهره هميشه به يك حالت ديده شود. اين واقعيت كه زهره تغيير حالت مي‌داد به اثبات اين قضيه كمك كرد كه سيارات و از جمله زمين بدور خورشيد مي‌گردند[5].

اقيانوسي از ابر :

هنگامي كه زهره و زمين در يك سوي خورشيد قرار مي‌گيرند، فاصله زهره تا زمين به 38 ميليون كيلومتر مي‌رسد. اين فاصله به جز ماه، كمترين فاصله يك جرم بزرگ ديگر با زمين است[6].

در سال 1761 رويداد نادري موسوم به عبور خورشيد رخ داد و آن عبور زهره از برابر صفحه كامل خورشيد بود.

با رصد عبور زهره از برابر صفحه خورشيد، ستاره‌شناسان توانستند پي ببرند كه جو زهره ابري است.

هنگامي كه زهره را از درون تلسكوپ مشاهده مي‌كنيم فقط ابرهاي زرد رنگي مي‌بينيم. اين ابرها ضخيم سالهاي بسيار مانع آن شد كه اخترشناسان بتوانند سطح زهره را مورد مطالعه قرار دهند، با وجود آنكه زهره نزديكترين سياره به زمين است[7].

زهره خواهر زمين است ؟

اين واقعيت كه زهره داراي لايه ضخيمي از ابر است در ذهن كسان بسياري اين فكر را به وجود آورده كه بايد آب فراواني در سطح آن وجود داشته باشد. زهره از زمين به خورشيد نزديكتر است. با وجود آنكه اين نزديكتر بودن سبب مي شود كه زهره حرارت خورشيد را بيشتر از زمين جذب كند، دانشمندان بر اين تصور بودند كه ابرهاي زهره احتمالاً نور خورشيد را منعكس مي‌كنند و مانع زياد گرم شدن سطح آن مي‌شوند. برخي از دانشمندان و بسياري از نويسندگان داستانهاي علمي ـ تخيلي، مريخ را سياره‌اي پير، يعني صورتي از زمين در آينده دور، تصوير مي‌كردند. آنان زهره را نيز سياره‌اي جوان مي‌دانستتند و آن را بيشتر متشابه زمين در دوران پيش از تاريخ و در عصر دايناسورها تصور مي‌كردند. آنان زهره را دنيايي گرمسير با اقيانوسهايي گرم و حيات جانوري و گياهي فراوان تصوير مي‌كردند. چون زهره تقريباً هم اندازه زمين است بسياري از مردم آن را خواهر توأم زمين مي‌دانستند[8].

[1]همسايگان زمين ـ ماندانا سميعي ـ ص 9

[2]جهان ـ دزفولي ـ ص6

[3]همسايگان زمين ـ ماندانا سميعي ـ ص 12

[4]زهره رازي سر به مثر ـ اسيموف ـ غفاري ـ ص 9

[5]زهره رازي سر به مهر ـ اسيموف ـ غفاري ـ ص 9

[6]زهره رازي سر به مهر ـ آسيموف ـ غفاري ـ ص 11

[7]زهره رازي سر به مهر ـ آسيموف ـ غفاري ـ ص 11

[8]زهره رازي سر به مهر ـ اسيموف ـ غفاري ـ ص 12