فرمت:doc

تعداد صفحه:25

بخش هایی از مقاله:

مقدمه:

پس از تحولاتي كه در نتيجة پيدايش رنسانس در اروپا رخ داد، يكي از پرنمودترين نحله هاي فكري كه تمام ساختارهاي اجتماعي، فرهنگي، اخلاقي و سياسي را در بر گرفته و زندگي آدمي را در مسير سلسله اي از تغييرات قرارداد ليبراليسم بود كه مثابه يك ايدئولوژي در سراسر جهان غرب به جاي اديان الهي مطرح شد.

به دليل اينكه اين جريان فكري، اجتماعي و سياسي در عصرهاي اخير، از جاذبه هايي هم برخوردار شده و در كشورهاي شرقي و مقر اديان ابراهيمي و پايگاه هاي اسلامي هم مورد توجه خيل روشنفكران قرار گرفته نسبت به آن تبليغات فراواني صورت گرفته و نيز به دليل سنت شكني ها و دين ستيزهايي كه داشته و مدتها است كه پس از رنسانس داعيه اداره جهان و رهبري فكري بشر را داشته شايسته بررسي ئ تاميل بيشتر است و اين بررسي از آنجا بيشتر اهميت مي يابد كه به دليل توجه و توسعه و به ميدان آمدن فناوري نوين و رسانه هاي پيشرفته ارتباطات جمعي و سطح پوشش هايي كه ليبراليسم مدعي آن مي باشند ليبراليسم نه تنها در حوزه انديشه بلكه مي خواهد دنياي بودن و عمل كردن را به سامان برساند و بسان اقلانيتي ظهور و نمود يابد. از سوي ديگر دين به عنوان يك واقعيت انكارناپذيري وجود دارد كه در نوع تفكر، زيست و حيات سياسي ملت – دولتها مي تواند نقش بازي كند و عده اي از منورالفكرهاي وطني در كشورهاي اسلامي علي رغم تكوين روحيه و شخصيت ايشان در نظام هاي غربي و ماهيت ليبراليستي اما تعلقاتي به حوزة به عومل و دلايل متعددي دارند كه هموراه مي كوشند تا با خرج كردن از دين به كيسة ليبراليسم و به نفع جريان غالب نوعي العاب ديني به عملكرد خود بدهند و عملاً آنچه بكنند كه نظام جهاني از ايشان توقع دارند.

اين مهم در مقولة نسبت دين و ليبراليسم، مي گنجد و اينكه آيا ساسااً دين نسبت و ارتباطي با ليبراليسم دارد يا نه بحث ها در ادامه در اين خصوص مي باشد و مي كوشيم تا با بررسي اجمالي ماهيت ليبراليسم و دين به بررسي نسبت، ارتباط و سازگاري يا عدم موارد فوق بپردازيم. (به عون اله متعالي)

تحليل مساله «نسبت دين و ليبراليسم»

پرسش از «نسبت دين و ليبراليسم» يك پرسش «مركب» مي باشد كه در حقيقت سوالات و پرسشهاي بسياري را در درون خود دارد كه پش از تحليل مفاهمي مندرج در مساله مذكور وضوح مي يابند. اولين ابهام در مفهوم واژه «نسبت» است. گاهي به جاي واژه «سبت» در مساله مورد نظر ما واژه «رابطه» به كار مي ورد.

«رابطه منطقي – توليدي، رابطه روش نشاختي، رابطه معرفت شناختي، راذبطه تولديدي – مصرفي، رابطه مبتني بر اصل رفع تعارض و رابطه ديالوگي»

همچنين از مفهوم «نسبت» نيز مي توان استفاده هاي زيادي كرد كه برخي از آنها عبارتند از:

1- نسبت به معناي مقايسه دو امر كه خود به دو بخش تقسيم مي شود:

الف – مقايسه ذوشي: به عنوان دو مفهوم كلي از حيث مصاديق يا دو مجموعه از حيث اعضاء

ب – مقايسه دو قضيه

2- نسبت دوشي ء به معناي «تاثير و تاثر» دو شي برو از هم

3- نسبت دو شي ء به معناي مقايسه آنها از حيث شيء سوم.

در مساله نسبت دين و ليبراليسم، آنچه بيشتر از مفهوم «نسبت» همراه شده است مربوط به مفهوم سازگاري است.

1- CONPLEX

2- براي بررسي بيشتر به روش شناسي مطالعات ديني نوشته احمد فرامرز قرامكلي مراجعه شود.

- ليبراليسم در مقام تعريف

ليبراليسم از تفكرات و فحله هاي فكري جديدي است كه در اروپاي معاضر هم به عنوان يك نظريه و آموزه و هم به عنوان يك برنامه عمل به وجود آمده و به خود سامان بخشيده است و يك جريان غالب در غرب است كه امواج آن به گوشه و كنار جهان هم رسيده است.

مهم ترين چيزي كه در مرحله نخست بايد آن را مورد دقت و ارزيابي قرار داد، تعريفي منطبق بر واقعيت ليبراليسم است. تا در پرتو آن چيستي ليبراليسم كاملاً روشن و نمودار گردد.

كلمة ليبراليسن از واژة Liberty گرفته شده كه به مفهوم آزادي است و كلمه Liberall به معناي فرد آزادي خواه است. اين كلمه هم اكنون به عنوان جرياني آزادي خواهانه كه داراي بنيادهاي معرفتي، نظري و تئوريك خاص است، در غرب شناخته مي شود. اين كلمه به معناي نوعي خاص از آزادي خواهي است نه به معناي هر نوع آزادي خواهي، زيرا اگر چنين باشد بايد مخالفان ليبراليسم را مخالفان آزادي خواهي بدانميم و حال آنكه همه مخالفان ليبراليسم، مخالفان آزادي نيستند. پس ليبراليسم به مفهوم نوعي خاص از آزادي خواهي است كه جوهر ليبراليسم با همان مفهوم خاص انطباق دارد نه با مفهومي ديگر. لذا در يك تعريف كلي تر مي توان گفت ليبراليسم طرز تفكر معرفتي، سياسي، اقتصادي و اجتماعي است كه به نوع خاصي از آزادي فرد منجر مي شود و در تمام ظهوذ و عينيت اجتماعي همچون يك ايدئولوژي عمل مي نميايد. اين طرز تفكر از محصولات عضر روشنگري و متعاقب آن در حد تعاقب پيدايش رنشانس شكل گرفته و به وجود آمده است.